|
หม้อไอน้ำแบบท่อน้ำ
| “หม้อไอน้ำแบบท่อน้ำ” นวัตกรรมปลอดภัยลดภัยระเบิดในโรงงาน |
 |
 |
ในการดำเนินชีวิตประจำวันของคนเรา จำเป็นต้องเกี่ยวข้องกับกระแสไฟฟ้า และปัจจัย 4 ซึ่งล้วนต้องผลิตจาก “เครื่องกำเนิดไอน้ำ” ทำให้โรงงานอุตสาหกรรมต่างๆ อาจเกิดความเสี่ยงจากการระเบิดของหม้อไอน้ำในขณะใช้งาน ซึ่งบางครั้งแรงระเบิดสามารถทำลายชีวิตและทรัพย์สินได้อย่างมหาศาล ดังที่ได้เกิดข่าวเหตุการณ์สะเทือนใจอย่างที่ผ่านมา
“หม้อไอน้ำแบบท่อน้ำ” เป็นผลงานของนายสมชาติ วิทยารุ่งเรืองศรี ผู้จัดการ ห้างหุ้นส่วนจำกัด แคนดู เอ็นเตอร์ไพรส์ ซึ่งได้รับรางวัลผลงานประดิษฐ์คิดค้น ปี 2549 สาขาวิศวกรรมศาสตร์และอุตสาหกรรมวิจัย ของสภาวิจัยแห่งชาติ โดยถูกสร้างขึ้นเพื่อป้องกันการระเบิดของหม้อไอน้ำ จึงมีความปลอดภัยในการใช้งาน
นายสมชาติ เจ้าของผลงานสิ่งประดิษฐ์เล่าถึงแรงบันดาลใจว่า จากโศกนาฏกรรมการระเบิดหม้อไอน้ำของโรงงานอุตสาหกรรมที่เกิดขึ้น ทั้งในประเทศและต่างประเทศเมื่อหลายปีที่ผ่านมา สาเหตุหนึ่งมาจากการนิยมใช้ “หม้อน้ำแบบท่อไฟ” (Fire tube boiler) ซึ่งขณะใช้งานเปลวไฟจากการลุกไหม้ของเชื้อเพลิงจะวิ่งอยู่ในท่อ และมีน้ำล้อมรอบด้านนอกของท่อ โดยระดับน้ำในหม้อไอน้ำจะต้องท่วมมิดท่อไฟใหญ่และท่อไฟเล็กอยู่ตลอดเวลา มิฉะนั้น จะเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้หม้อไอน้ำเกิดระเบิดได้ จึงได้เกิดแนวคิดที่จะสร้าง “หม้อไอน้ำแบบท่อน้ำ”(Water tube boiler)ขึ้น โดยออกแบบให้มีน้ำอยู่ในท่อน้ำและมีเปลวไฟเผาอยู่ด้านนอกรอบท่อน้ำ เนื่องจากหลักนี้จะไม่ทำให้หม้อไอน้ำเกิดการระเบิด
เจ้าของผลงาน“หม้อไอน้ำแบบท่อน้ำ” อธิบายถึงส่วนประกอบของผลงานชิ้นนี้ว่า มี 3 ส่วน คือ “หม้อไอ” หรือหม้อไอน้ำบน(Steam drum) เป็นท่อทรงกระบอก ปลายสองข้างเชื่อปิดด้วยฝา ลักษณะคล้ายแคปซูล “หม้อน้ำล่าง” (Lower drum or Mud drum) ลักษณะเหมือนท่อน้ำบน แต่มีความโตกว่าเล็กน้อย และ “ท่อน้ำ” (Tubes) ซึ่งจะเชื่อมต่อหม้อน้ำบนและหม้อน้ำล่างเข้าด้วยกัน และยึดแน่นด้วยการใช้เครื่องเบ่งท่อจนแนบสนิท
“หลักการผลิตไอน้ำ คือ น้ำที่อยู่ในหม้อน้ำบนและหม้อน้ำล่างจะไหลหมุนเวียนตามท่อน้ำ ความร้อนจากการเผาไหม้ของเชื้อเพลิงจะวิ่งผ่านรอบนอกของท่อน้ำเหล่านี้ จนกลายเป็นไอขึ้นไปอยู่ส่วนบนของหม้อน้ำบน ซึ่งไอน้ำที่ออกจากหม้อน้ำบนจะถูกนำไปใช้ในขบวนการผลิต จึงจะมีความปลอดภัยในการใช้งานสูง ไม่เกิดระเบิดจากสาเหตุน้ำแห้งหม้อไอน้ำ”
“หม้อไอน้ำแบบท่อน้ำ”เป็นการนำเอาข้อดีของหม้อไอน้ำชนิดท่อไฟ และชนิดท่อน้ำมารวมกัน โดยตัดข้อด้อยของหม้อไอน้ำทั้งสองชนิดออก ซึ่งในด้านความปลอดภัยจะไม่ระเบิดขณะใช้งานเนื่องจากไม่มีท่อไฟใหญ่ จึงเป็นการกำจัดต้นตอที่ทำให้หม้อไอน้ำระเบิด และแม้น้ำจะแห้งหม้อไอ หรืออุปกรณ์เพื่อความปลอดภัยบกพร่องเครื่องก็จะไม่ระเบิด ด้านการใช้งานและบำรุงรักษา สามารถสร้างได้ทุกขนาดใช้งาน เพราะมีหม้อไอเพียงลูกเดียว นอกจากนี้ ยังบำรุงรักษาง่าย ประหยัดเวลาและค่าใช้จ่าย เพราะออกแบบจัดวางท่อให้เป็นแผง ทำให้คนเข้าไปสัมผัสท่อน้ำได้ทุกเส้นท่อภายในหม้อน้ำ จึงสามารถทำความสะอาด ซ่อมและเปลี่ยนท่อได้ทุกเส้นท่อโดยง่าย
สำหรับต้นทุนการผลิตหม้อไอน้ำแบบท่อน้ำ กับหม้อน้ำแบบท่อไฟมีราคาไม่ต่างกันมากนัก โดยได้จดสิทธิบัตรสิ่งประดิษฐ์กับกรมทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์ เมื่อวันที่ 29 มกราคม พ.ศ.2539 และปัจจุบันบริษัทในเครือ บริษัท สหพัฒนพิบูลย์ จำกัด ก็ได้นำผลงานหม้อไอน้ำแบบท่อน้ำไปใช้ประโยชน์เรียบร้อยแล้ว
“ถ้าอุตสาหกรรมครัวเรือนนำผลงานนี้ไปใช้อย่างแพร่หลาย ก็จะช่วยพัฒนาประเทศได้มาก โดยสามารถสร้างหม้อไอน้ำที่มีขนาดใหญ่และแรงดันไอใช้งานสูงสำหรับโรงผลิตกระแสไฟฟ้าที่มีมูลค่านับพันล้านบาทและช่วยป้องกันการสูญเสียชีวิตมนุษย์ให้รอดพ้นจากอุบัติเหตุหม้อไอน้ำระเบิดได้ จึงอยากให้ผู้ประกอบการอุตสาหกรรมได้หันมาใช้หม้อไอน้ำชนิดนี้มากขึ้น” นายสมชาติ กล่าว
“หม้อไอน้ำแบบท่อน้ำ” เป็นผลงานที่ได้รับรางวัลผลงานประดิษฐ์คิดค้น สาขาวิศวกรรมศาสตร์และอุตสาหกรรมวิจัย ในงาน “วันนักประดิษฐ์” ประจำปี 2549 ซึ่งผู้ประดิษฐ์คิดค้นจะเข้ารับรางวัลจากสภาวิจัยแห่งชาติ ในวันที่ 2 ก.พ. ผู้สนใจเข้าชมรายละเอียดผลงานได้ที่ www.aecasia.com/canndoo_boiler |
|
ข้อมูลวิศวกรรม
|
